བུདྡྷ་རྒྱབ་སྟེགས་ནི་སྤྱི་སྤྱོད་ཀྱི་ཚད་གཞི་སྤྱད་ནས་བཟོས་ཤིང་། ལས་གཞི་གང་ལ་ཡང་བཀོལ་ཆོག་པའི་རིན་མེད་མཉེན་ཆས་ཤིག་ཡིན། ཡིག་ཆ་དང་ནང་འཇུག་བྱ་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛུབ་སྟོན་ཁག་ང་ཚོའི་གྷི་ཐབ་དྲ་བྱང་འདི་ན་ཡོད།

བུདྡྷ་རྒྱབ་སྟེགས་ནི་རྩ་བའི་གྲུབ་ཆ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་གྲུབ་ཡོད་དེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐུན་མོང་པར་རིས་སྟོན་ཐབས་(IIIF)དང་དྲ་སྦྲེལ་སྤྱི་སྤྱོད་དན་གྲངས་(Linked Open Data)གཉིས་རེད།

IIIF ནི་བཤེར་པར་རྣམས་དྲ་ལམ་ནས་བརྒྱུད་སྐུར་དང་། འཆར་སྟོན་བྱེད་ཐབས་དང་ཚད་གཞི་གཅིག་གྱུར་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན། IIIF འདི་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་མཁན་ནི་འཛམ་གླིང་གང་སར་གནས་པའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་འགྲེམ་སྟོན་ཁང་། ཞིབ་འཇུག་སློབ་གླིང་ཆེ་ཁག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་བརྒྱུད་ནས་དྲ་ཚིགས་ནང་པར་རིས་རིགས་འཆར་སྟོན་སྐབས་པར་རིས་རྣམས་སྔ་ན་མེད་པའི་གསལ་དོད་ཡོང་བ་དང་ཆེ་བ། སྔོག་བཤེར་དང་ཕབ་ལེན་མགྱོགས་པ། པར་རིས་ངོས་སུ་མཆན་འགོད་ཐུབ་པ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་ཆོས་སྣེ་མང་འཛོམས་ཡོད། བུདྡྷ་རྒྱབ་སྟེགས་ནང་IIIF རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐུན་མོང་པར་རིས་སྟོན་ཐབས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཡོད་པས་བུདྡྷ་རྒྱབ་སྟེགས་བེད་སྤྱོད་བྱས་པའི་དྲ་ཚིགས་ཡོད་དོ་ཅོག་གི་ནང་གོང་གསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོང་ཐུབ་པ་ཡིན།

བཀོལ་སྤྱོད་མཁན་གྱིས་བུདྡྷ་རྒྱབ་སྟེགས་ཀྱི་IIIF ཡི་གདོང་མདུན་བརྒྱུད་ནས། བཤེར་པར་ཕབ་ལེན་དང་བརྒྱུད་སྐུར། དྲ་ཚིགས་གཞན་གྱི་ནང་བསྒྲིག་པ། པར་མཆན་འགོད་པ་བཅས་ངེད་ནང་བསྟན་དཔེ་ཚོགས་ལྟེ་གནས་ཀྱི་བཤེར་པར་སྟོན་ཆས་ནང་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱང་འདིའི་ནང་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན།

བུདྡྷ་རྒྱབ་སྟེགས་ཀྱིས་དྲ་ཚིགས་ནང་པར་རིས་རྣམས་འཆར་སྟོན་ལ་"རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐུན་མོང་པར་རིས་སྟོན་ཐབས་"(IIIF)བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཡོད། དཀར་ཆག་དང་གཏགས་མའི་ཡི་གེ། མཆན་ལྟ་བུའི་དན་གྲངས་གང་ཡོད་བརྒྱུད་གཏོང་བྱེད་པ་ལ་"དྲ་སྦྲེལ་སྤྱི་སྤྱོད་དན་གྲངས་"(linked open data)འདི་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཡོད། དྲ་སྦྲེལ་སྤྱི་སྤྱོད་དན་གྲངས་ནི་དྲ་ལམ་ན་ཡོད་པའི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ཕན་ཚུན་དྲ་ཐག་གིས་འབྲེལ་མཐུད་བྱས་པའི་ཐབས་ལམ་གསར་པ་ལ་གོ། སྤྱིར་དྲ་རྒྱ་ལ་རིགས་གཉིས་དབྱེ་སྟེ། ཡིག་ཆའི་དྲ་བ་(web of documents)དང་། དན་གྲངས་ཀྱི་དྲ་བ་(web of data)གཉིས། དང་པོ་ཡིག་ཆའི་དྲ་བ་ནི། དྲ་ལམ་གྱི་ཡིག་ཆ་རྣམས་གཅིག་གཅིག་ལ་སྦྲེལ་བའི་དྲ་བ་ལ་ཟེར། གཉིས་པ་དན་གྲངས་ཀྱི་དྲ་བ་ནི། གོང་དང་མ་འདྲ་བར་དྲ་ལམ་ན་ཁྱབ་པའི་ཤེས་བྱའི་རིགས་ཕན་ཚུན་དྲ་ཐག་གིས་སྦྲེལ་བའི་དྲ་བ་ཡིན། འདི་ལ་བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་དྲ་བ(semantic web)ཡང་ཟེར། དྲ་སྦྲེལ་དན་གྲངས་(linked data)ནི། དྲ་རྒྱའི་རིགས་གཉིས་པའི་གྲུབ་ཆ་ཡིན། དྲ་སྦྲེལ་དན་གྲངས་ལ་སྤྱི་སྤྱོད་དང་སྒེར་སྤྱོད་གཉིས་ཡོད་པའི་ནང་ནས། སྤྱི་སྤྱོད་དེ་ལ་དྲ་སྦྲེལ་སྤྱི་སྤྱོད་དན་གྲངས་(linked open data)ཟེར། སྐབས་འདིར་བུདྡྷ་དཔེ་མཛོད་རྒྱབ་སྟེགས་ནང་པར་རིས་ཕུད་པའི་དཀར་ཆག་ལྟ་བུའི་དཔེ་མཛོད་ཀྱི་དན་གྲངས་སམ་རྒྱུ་ཆ་ཚང་མ་"དྲ་སྦྲེལ་སྤྱི་སྤྱོད་དན་གྲངས་"ནང་ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད།

ང་ཚོས་ནང་བསྟན་གསུང་རབ་སྤྱིའི་ཁྱད་ཆོས་དང་མཐུན་པའི་ནང་པའི་དྲ་སྦྲེལ་དན་གྲངས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་གསར་པ་ཞིག་བཟོས་ཏེ། ད་ལྟ་ང་ཚོར་ཡོད་པའི་བརྩམས་ཆོས་སོ་སོའི་གནས་ཚུལ་ཏེ། བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་བྱང་། དཀར་ཆག རྩོམ་པ་པོ། བརྗོད་བྱ། རྩོམ་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ། པར་སྐྲུན་བྱེད་དུས། དཔེ་ཆའི་རྣམ་པ། པར་མའི་རིགས་སོགས་དན་གྲངས་ཡོངས་རྫོགས་དེའི་ནང་བསྒྱུར་ནས། ཞིབ་འཇུག་བྱེད་བདེ་བ་དང་། འཚོལ་བདེ་བ། བཀོལ་སླ་བ། དན་གྲངས་ཉར་ཚགས་བརྟན་པོ་ཡོད་པ། དན་གྲངས་བརྗེ་ལེན་བྱེད་བདེ་བ་ཆགས་ཡོད།

དེ་བཞིན་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ནང་དོན་ཏེ། གཞུང་གི་ས་བཅད་དང་། ལེའུ། ལུང་ཚིག མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི། དབྱེ་གཞི། དབྱེ་བ། རང་ལུགས། ཁ་ཅིག སྨན་སྦྱོར་དང་ཕན་ནུས། ལོ་རྒྱུས་མི་སྣ་དང་དེའི་བྱ་གཞག ལོ་ཚིགས་དང་ས་གནས་སོགས་གཞུང་ལུགས་སོ་སོའི་ནང་གསེས་གསེད་བཀྲོལ་ཞིབ་ཚགས་བྱེད་ཐུབ་པའི་རྨང་གཞི་བཟོས་ཡོད།
དྲ་སྦྲེལ་སྤྱི་སྤྱོད་དན་གྲངས་(linked open data)འདི་ནི་ངེད་ཚོགས་པ་ཁོ་ནས་སྒེར་སྤྱོད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཚོགས་སྒེར་སུས་ཀྱང་མཉམ་སྤྱོད་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱས་ཡོད།